શાળા શિક્ષણનો વરિષ્ઠ માધ્યમિક તબક્કો અભ્યાસક્રમ પરના સામાન્ય શિક્ષાથી શિસ્ત આધારિત ધ્યાન તરફ સંક્રમણનો તબક્કો છે. હાલમાં અપડેટ થયેલ અભ્યાસક્રમ શિસ્તબદ્ધ અભિગમની કઠોરતા અને ઊંડાઈ તેમજ શીખનારાઓની સમજણ સ્તરને ધ્યાનમાં રાખે છે. યોગ્ય કાળજી પણ લેવામાં આવી છે કે આ અભ્યાસક્રમ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો સાથે તુલનાત્મક છે. અભ્યાસક્રમની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓમાં શામેલ છે.
• સામગ્રીની મૂળભૂત વિભાવનાત્મક સમજ પર ભાર મૂકે છે.
• આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર એસઆઈ એકમો, પ્રતીકો, ભૌતિક જથ્થાના નામ અને ફોર્મ્યુલેશનના ઉપયોગ પર ભાર મૂકે છે.
• વિષયના એકમોનું તાર્કિક અનુક્રમ આપવું અને વધુ સારી રીતે શિક્ષણ માટે તેમના જોડાણ સાથે ખ્યાલોનું યોગ્ય સ્થાન આપવું.
• શિસ્ત અને અન્ય શાખાઓમાં વિભાવનાઓ / સામગ્રીના ઓવરલેપિંગને દૂર કરીને અભ્યાસક્રમના ભારને ઘટાડવું.
• પ્રક્રિયા-કુશળતા, સમસ્યા હલ કરવાની ક્ષમતાઓ અને ભૌતિકશાસ્ત્રના ખ્યાલોની એપ્લિકેશનને પ્રોત્સાહન.
આ ઉપરાંત આખો અભ્યાસક્રમ લેવાનો પ્રયાસ કર્યો છે :
• આ વિષયમાં વધુ શિક્ષણ માટે મક્કમ પાયો આપવા માટે ગૌણ તબક્કે વિકસિત ખ્યાલોને મજબૂત બનાવવી.
• ભૌતિકશાસ્ત્ર-સંબંધિત ઔદ્યોગિક અને તકનીકી એપ્લિકેશન્સમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી વિવિધ પ્રક્રિયાઓ માટે શીખનારાઓને ખુલ્લા કરો.
• શીખનારાઓમાં પ્રક્રિયા-કુશળતા અને પ્રાયોગિક, નિરીક્ષણકારી, ચાલાકી, નિર્ણય લેવાની અને તપાસની કુશળતા વિકસિત કરવી.
• શીખનારાઓમાં સમસ્યા હલ કરવાની ક્ષમતાઓ અને સર્જનાત્મક વિચારસરણીને પ્રોત્સાહન આપો.
• શીખનારાઓમાં વૈચારિક યોગ્યતા વિકસિત કરો અને તેમને અન્ય શાખાઓ સાથે ભૌતિકશાસ્ત્રના ઇન્ટરફેસની અનુભૂતિ અને પ્રશંસા કરો.
અભ્યાસક્રમ:
એકમ શીર્ષક ગુણ
1. સ્થિતવિદ્યુત
પ્રકરણ – 1 વિદ્યુતભારો અને ક્ષેત્રો
પ્રકરણ – 2 સ્થિતવિદ્યુત સ્થિતિમાન અને કેપેસિટન્સ 16
2. પ્રવાહ વિદ્યુત
પ્રકરણ – 3 પ્રવાહ વિદ્યુત
3. ચુંબકત્વ અને પ્રવાહની ચુંબકીય અસરો
પ્રકરણ – 4 ગતિમાન વિદ્યુતભારો અને ચુંબકત્વ
પ્રકરણ – 5 ચુંબકત્વ અને દ્રવ્ય
4. વિદ્યુત ચુંબકીય પ્રેરણ અને પ્રત્યાવર્તી પ્રવાહ 17
પ્રકરણ – 6 વિદ્યુત ચુંબકીય પ્રેરણ
પ્રકરણ – 7 પ્રત્યાવર્તી પ્રવાહ
5. વિદ્યુત ચુંબકીય તરંગો
પ્રકરણ – 8 વિદ્યુત ચુંબકીય તરંગો
6. પ્રકાશશાસ્ત્ર 18 પ્રકરણ – 9 કિરણ પ્રકાશશાસ્ત્ર અને પ્રકાશીય ઉપકરણો
પ્રકરણ - 10 તરંગ પ્રકાશશાસ્ત્ર
7. વિકિરણ અને દ્રવ્યની દ્વૈત પ્રકૃતિ
પ્રકરણ – 11 વિકિરણ અને દ્રવ્યની દ્વૈત પ્રકૃતિ
8. પરમાણુ અને ન્યૂક્લિયસ 12
પ્રકરણ – 12 પરમાણુ
પ્રકરણ – 13 ન્યૂક્લિયસ
9. ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો
પ્રકરણ - 14 સેમિ કન્ડકટર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ : દ્રવ્યો,રચનાઓ અને સાદા પરીપથો 07
એકમ I: સ્થિતવિદ્યુત
પ્રકરણ - 1: વિદ્યુતભારો
અને ક્ષેત્રો
વિદ્યુતભાર, વિદ્યુતભારના મૂળભૂત ગુણધર્મો, કુલંબનો નિયમ, ઘણા વિદ્યુતભારો વચ્ચે બળ, વિદ્યુતક્ષેત્ર, વિદ્યુત ક્ષેત્ર રેખાઓ, વિદ્યુત ફ્લક્સ, વિદ્યુત ડાયપોલ (દ્રિ-ધ્રુવી), સમાન બાહ્યક્ષેત્રમાં મૂકેલ ડાયપોલ (દ્રિ-ધ્રુવી), સતત વિદ્યુતભાર વિતરણ, ગૉસનો નિયમ, વાહકો અને અવાહકો
પ્રકરણ - 2: સ્થિતવિદ્યુત સ્થિતિમાન અને કેપેસિટન્સ
સ્થિતવિદ્યુત સ્થિતિમાન, બિંદુવત વિદ્યુતભારને લીધે સ્થિતિમાન, વિદ્યુત ડાયપોલ(દ્રિ-ધ્રુવી)ને લીધે સ્થિતિમાન, વિદ્યુતભારોના તંત્રને લીધે સ્થિતિમાન, સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠો, વિદ્યુતભારોના તંત્રની સ્થિતિઊર્જા, બાહ્ય ક્ષેત્રમાં સ્થિતિઊર્જા, સુવાહકોનું સ્થિત વિદ્યુતશાસ્ત્ર, ડાયઇલેકટ્રીક અને ધ્રુવીભવન , કેપેસીટરો અને કેપેસીટન્સ, સમાંતર પ્લેટ કેપેસીટર, કેપેસીટરોનું સંયોજન, કેપેસીટરમાં સંગ્રહિત ઊર્જા
એકમ 2: પ્રવાહ વિદ્યુત
પ્રકરણ - 3: પ્રવાહ વિદ્યુત
પ્રસ્તાવના (પ્રવાહ વિદ્યુત), વિદ્યુતપ્રવાહ, સુવાહકોમાં વિદ્યુતપ્રવાહો, ઓહમનો નિયમ અને તેની મર્યાદાઓ, ઇલેક્ટ્રૉનની ડ્રિફ્ટ ગતિ અને અવરોધકતાનું ઉદ્દગમ, જુદા-જુદા દ્રવ્યોની અવરોધકતા, અવરોધકતાનો તાપમાન પરનો આધાર, વિદ્યુત ઉર્જા અને પાવર (કાર્યત્વરા), વિદ્યુતકોષ, Emf, આંતરિક અવરોધ, કોષોના શ્રેણી અને સમાંતર જોડાણ, કિર્ચોફના નિયમો, વ્હીટસ્ટન બ્રિજ
એકમ – 3 : ચુંબકત્વ અને પ્રવાહની ચુંબકીય અસરો
પ્રકરણ - 4:
ગતિમાન વિદ્યુતભારો અને ચુંબકત્વ
ચુંબકીયબળ, ચુંબકીયક્ષેત્રમાં ગતિ, વિદ્યુતપ્રવાહ ખંડના કારણે મળતું ચુંબકીયક્ષેત્ર, બાયો-સાવરનો નિયમ, ઍમ્પિયરનો સર્કીટલ (બંધ ગાળાનો) નિયમ, વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત વર્તુળાકાર પ્રવાહગાળાની અક્ષ પર ચુંબકીયક્ષેત્ર, બે સમાંતર વિદ્યુતપ્રવાહ વચ્ચે લાગતું બળ, ઍમ્પિયર, વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત ગૂંચળા (પ્રવાહગાળા) પર લાગતું ટોર્ક, ચુંબકીય ડાઈપોલ, ચલિત ગૂંચળાવાળું ગૅલ્વેનોમીટર, સોલેનોઇડ
પ્રકરણ - 5 ચુંબકત્વ અને દ્રવ્ય
પ્રસ્તાવના (ચુંબકત્વ અને દ્રવ્ય), ગજિયો ચુંબક, ચુંબકત્વ અને ગૉસનો નિયમ, દ્રવ્યોના ચુંબકીય ગુણધર્મો, મેગ્નેટાઈઝેશન અને મેગ્નેટિક તીવ્રતા
એકમ - 4 વિદ્યુત ચુંબકીય પ્રેરણ અને પ્રત્યાવર્તી પ્રવાહ
પ્રકરણ – 6 : વિદ્યુત ચુંબકીય પ્રેરણ
Ac જનરેટર, પ્રેરકત્વ, ગતિકીય વિદ્યુતચાલક બળ, લેન્ઝનો નિયમ અને ઉર્જા સંરક્ષણ, ફેરેડેનો પ્રેરણનો નિયમ, ચુંબકીય ફ્લક્સ, ફેરેડે અને હેન્રીના પ્રયોગો
પ્રકરણ – 7 : પ્રત્યાવર્તી પ્રવાહ
અવરોધકને લાગુ પાડેલ Ac વોલ્ટેજ, ઘુમતા સદિશો (ફેઝર્સ ) વડે Ac પ્રવાહ અને વોલ્ટેજ ની રજુઆત, ઇન્ડક્ટર ( પ્રેરક ગુંચળું ) ને લાગુ પાડેલ Ac વોલ્ટેજ, કેપેસિટર (સંધારક )ને લાગુ પાડેલ Ac વોલ્ટેજ, Lcr શ્રેણી પરિપથ ને લાગુ પાડેલ Ac વોલ્ટેજ, Ac પરિપથમાં પાવર : પાવર ફેક્ટર, ટ્રાન્સફોર્મર્સ
એકમ 5. વિદ્યુત ચુંબકીય તરંગો
પ્રકરણ – 8 : વિદ્યુત ચુંબકીય તરંગો
પ્રસ્તાવના (વિદ્યુતચુંબકીય તરંગો), સ્થાનાંતર પ્રવાહ, વિદ્યુતચુંબકીય તરંગો, વિદ્યુતચુંબકીય વર્ણપટ
એકમ - 6 : પ્રકાશશાસ્ત્ર
પ્રકરણ – 9 : કિરણ પ્રકાશશાસ્ત્ર અને પ્રકાશીય ઉપકરણો
ગોળીય અરીસાઓ વડે થતું પ્રકાશનું પરાવર્તન, વક્રીભવન, પૂર્ણ આંતરિક પરાવર્તન, ગોળીય સપાટીઓ આગળ અને લેન્સ વડે થતું વક્રીભવન, પ્રિઝમ દ્વારા વક્રીભવન, પ્રકાશીય ઉપકરણો
પ્રકરણ - 10: તરંગ પ્રકાશશાસ્ત્ર
તરંગ પ્રકાશશાસ્ત્ર(પ્રસ્તાવના), હાઇગેન્સનો સિંદ્ધાંત, હાઇગેન્સના સિદ્ધાંતની મદદથી સમતલ તરંગોનું વક્રીભવન અને પરાવર્તન, તરંગોનું સુસમ્બધ્ધ અને અસુસમ્બધ્ધ સરવાળો, પ્રકાશ તરંગોનું વ્યતિકરણ અને યંગનો પ્રયોગ, વિવર્તન, ધ્રુવીભવન
એકમ - 7 : વિકિરણ અને દ્રવ્યની દ્વૈત પ્રકૃતિ
પ્રકરણ – 11 : વિકિરણ અને દ્રવ્યની દ્વૈત પ્રકૃતિ
પ્રસ્તાવના (વિકીકરણ અને દ્રવ્યની દ્વૈત પ્રકૃતિ)
, ઇલેક્ટ્રોનનું ઉત્સર્જન, ફોટો ઇલેક્ટ્રીક અસર, ફોટો ઇલેક્ટ્રીક અસરનો પ્રાયોગિક અભ્યાસ, ફોટો ઇલેક્ટ્રીક અસર અને પ્રકાશનો તરંગવાદ, આઈન્સ્ટાઇનનું ફોટો ઇલેક્ટ્રીક સમીકરણ : વિકીકરણ ઉર્જાનો ક્વૉન્ટમ, પ્રકાશનું કણ સ્વરૂપ : ફોટોન, દ્રવ્યનું તરંગ સ્વરૂપ
એકમ - 8: પરમાણુ અને ન્યૂક્લિયસ
પ્રકરણ – 12 : પરમાણુ
આલ્ફા-કણ પ્રકીર્ણન અને પરમાણુ અંગેનું રૂધરફર્ડનું ન્યુક્લિયર મોડેલ, પરમાણુ વર્ણપટ, હાઇડ્રોજન પરમાણુનું બોહર મોડેલ, હાઇડ્રોજન પરમાણુના રેખીય વર્ણપટ, બોહરની ક્વૉન્ટમીકરણની બીજી સ્વીકૃતિની ડી બ્રોગ્લીની સમજૂતી
પ્રકરણ - 13: ન્યૂક્લિયસ
પરમાણુ દળો અને ન્યુક્લિયસનું બંધારણ, ન્યુક્લિયસનું પરિમાણ, દળ-ઉર્જા અને ન્યુક્લિયર બંધન ઉર્જા, ન્યુક્લિયર બળ, રેડિયો એક્ટિવિટી, ન્યુક્લિયર ઉર્જા
એકમ -9 ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો
પ્રકરણ -
14 : સેમિકન્ડકટર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ : દ્રવ્યો,રચનાઓ અને સાદા પરીપથો
ધાતુઓ , સુવાહકો અને અર્ધવાહકોનું વર્ગીકરણ, શુદ્ધ (આંતરિક)અર્ધવાહક, અશુદ્ધ (બાહ્ય)અર્ધવાહક, P -N જંક્શન, અર્ધવાહક ડાયોડ, જંકશન ડાયોડનો રેક્ટિફાયર તરીકે ઉપયોગ, કેટલાક વિશિષ્ટ હેતુ માટેના P -N જંક્શન ડાયોડ